ไขทุกข้อข้องใจ กับ การจัดฟันในเด็ก
ทันตกรรมจัดฟันสำหรับเด็ก
สมาคมทันตแพทย์จัดฟันแห่งประเทศสหรัฐอเมริกา (American Association of Orthodontists; AAO) แนะนำช่วงอายุที่เหมาะจะพาลูกของคุณไปพบกับทันตแพทย์จัดฟันเมื่อเด็กอายุประมาณ 7 ปี เพื่อตรวจสุขภาพฟันและป้องกันปัญหาที่อาจเกิดขึ้น
การพาน้อง ๆ เข้ามาตรวจกับทันตแพทย์จัดฟันเฉพาะทาง จะช่วยให้ทันตแพทย์ได้ดูการเจริญเติบโตของขากรรไกรและพัฒนาการการกัด โดยปกติเด็ก จะมีฟันน้ำนมผสมกับฟันแท้ที่เจริญขึ้นพร้อม ๆ กับใบหน้าและขากรรไกร ในกรณีที่ตรวจพบปัญหาแต่เนิ่น ๆ ทันตแพทย์จัดฟันเฉพาะทางอาจจะติดตามพัฒนาการของเด็กเป็นระยะ ๆ ขึ้นอยู่กับประเภทปัญหาที่พบ ซึ่งหากมีปัญหาที่ต้องได้รับการจัดฟันโดยทันที การไม่ได้พาน้องๆ เข้ามาตรวจ ก็อาจจะทำให้ได้รับการรักษาที่ล่าช้า ซึ่งทำให้การรักษายากขึ้น
สำหรับผู้ปกครองที่อยากพาน้อง ๆ เข้ามาตรวจฟันกับทันตแพทย์จัดฟันเฉพาะทาง และมีข้อสงสัยเกี่ยวกับ การจัดฟันในเด็ก บิ๊กเม้าท์เท็นได้รวบรวมคำถามที่พบบ่อย เพื่อเตรียมความพร้อม สู่การดูแลฟันลูกตั้งแต่เนิ่น ๆ มาฝากกันค่ะ
Q : การจัดฟันในเด็ก ควรพาลูกไปพบหมอจัดฟันครั้งแรกเมื่อไหร่ดี ?
A : เนื่องจากการสบฟันที่ผิดปกติบางอย่างสามารถแก้ไขได้เบื้องต้น หากตรวจพบและทำการรักษาได้ตั้งแต่เด็ก สมาคมทันตแพทย์จัดฟันแห่งสหรัฐอเมริกาแนะนำให้ผู้ปกครองพาเด็ก ๆ ไปพบทันตแพทย์จัดฟันครั้งแรก เพื่อตรวจหาความผิดปกติของการสบฟัน อย่างช้าไม่เกิน 7 ขวบ ในเด็กวัยนี้ยังมีฟันชุดผสม ได้แก่ฟันน้ำนมและฟันฟันแท้ขึ้นแล้วบางซี่่
Q : การพาลูกมาพบทันตแพทย์จัดฟันครั้งแรกน่ากลัวไหม
A : ไม่มีอะไรที่ต้องกังวล เนื่องจากน้อง ๆ จะได้รับการตรวจฟันซึ่งจะไม่ก่อให้เกิดความกังวลและความกลัวแต่อย่างใด
Q : ข้อมูลที่จะได้รับจากการพาน้อง ๆ มาพบทันแพทย์จัดฟันครั้งแรก คืออะไร
A : โดยทั่วไปทันตแพทย์จัดฟันจะตรวจดูว่าน้อง ๆ มีการสบฟันที่ดีไหม หรือความผิดปกติของการสบฟันในขณะนั้นหรือไม่ หรือมีแนวโน้มที่อาจจะเกิดการสบฟันผิดปกติในอนาคตได้ไหม ข้อมูลที่ผู้ปกครองจะได้รับจากการพาน้อง ๆ มาพบทันตแพทย์จัดฟันครั้งแรก ได้แก่
- มีปัญหาการสบฟันหรือไม่ ถ้ามี ได้แก่อะไรบ้าง
- หากพบปัญหา จะมีทางเลือกสำหรับการรักษาอะไรบ้าง
- มีฟันซี่ไหนมีโอกาสจะต้องถูกถอนหรือไม่
- การรักษาจะใช้ระยะเวลานานแค่ไหน
- ค่าใช้จ่ายสำหรับการรักษา
Q : ทันตแพทย์จัดฟันจะส่งเอกซเรย์เพิ่มด้วยไหม ในการตรวจฟันครั้งแรก
A : การตรวจฟันครั้งแรก ภาพเอกซเรย์บางประเภท เช่น ภาพรังสีพานอรามิก (panoramic) และภาพรังสีกะโหลกศีรษะและใบน้าด้านข้าง อาจจะจำเป็นสำหรับน้อง ๆ บางราย ในขณะที่บางราย ทันตแพทย์อาจจะพิจารณาเลื่อนการถ่ายจนกว่าจะถึงช่วงเวลาที่เหมาะสมของการจัดฟัน
Q : เอกซเรย์จำเป็นต้องถ่ายในเด็กไหม และลูกจะได้รับอันตรายจากรังสีหรือไม่
A : ภาพถ่ายรังสีจะทำให้ทันตแพทย์สามารถวินิจฉัยปัญหาของการสบฟันได้อย่างถูกต้อง ดังนั้นการส่งเอกซเรย์จึงมีความจำเป็น ในปัจจุบันการถ่ายภาพรังสี ผู้ป่วยจะได้รับรังสีที่ลดลงอย่างมากเนื่องจากการพัฒนาที่ดีขึ้นของเครื่องเอกซเรย์
Q : จำเป็นหรือไม่ที่เด็กทุกรายควรได้รับการจัดฟันเบื้องต้น (early treatment) ตั้งแต่ชุดฟันน้ำนม
A : มีการสบฟันผิดปกติเพียงบางอย่างเท่านั้นที่จำเป็นจะต้องได้รับการรักษาเบื้องต้นตั้งแต่ชุดฟันน้ำนม หากทันตแพทย์ตรวจพบว่ามีปัญหากำลังเกิดขึ้นกับการสบฟันของน้อง ๆ บางครั้งจะใช้วิธีรอดู (wait-and-see approach) ไปก่อน และนัดมาติดตามผลเป็นระยะ ๆ เนื่องจากเด็กวัยนี้จะยังมีการเจริญของกระดูกขากรรไกรและใบหน้าอยู่ เมื่อถึงช่วงเวลาที่เหมาะสม การจัดฟันก็จะเริ่มขึ้นได้ทันท่วงที
Q : การจัดฟันเบื้องต้น (early treatment) ในเด็กจะต้องติดเหล็กจัดฟันเลยไหม?
A : การจัดฟันในน้อง ๆ ที่ยังมีฟันน้ำนม หรือ ฟันชุดผสมอยู่นั้น จะมีวิธีการรักษาทางทันตกรรมจัดฟันที่แตกต่างกันออกไป ขึ้นอยู่กับปัญหาของการสบฟันผิดปกตินั้น ๆ การติดเหล็กที่ตัวฟัน (bracket) ไม่ใช่การรักษาทั้งหมดของการจัดฟัน โดยทั่วไปการจัดฟันเบื้องต้นจะมีเป้าหมายเพื่อสร้างสิ่งแวดล้อมที่ดีให้ฟันแท้ขึ้นมาได้ปกติ ในผู้ป่วยบางราย การจัดฟันเบื้องต้นได้แก่การถอนฟันน้ำนมที่เป็นตัวปัญหาสำหรับการขึ้นของฟันแท้ ในบางรายจำเป็นต้องได้รับการฝึกกลืนใหม่ เพื่อปรับตำแหน่งของลิ้นขณะกลืนให้เหมาะสม ขณะที่บางรายอาจจะมีปัญหาการดูดนิ้ว ซึ่งการรักษาเหล่านี้จะเริ่มจากการปรับพฤติกรรมเหล่านี้ที่ทำให้เกิดการสบฟันผิดปกติในอนาคตได้ รวมไปถึงการใช้เครื่องมือทางทันตกรรมจัดฟัน ในน้อง ๆ บางคนที่มีเพดานปากที่แคบ จะทำให้ขากรรไกรบนมีที่ไม่เพียงพอต่อการขึ้นของฟันแท้ การรักษาจะใช้เครื่องมือขยายขากรรไกรบน ส่วนการจัดฟันแบบติดเหล็ก (braces) จะใช้เพื่อเรียงฟันในเด็กที่มีฟันแท้ขึ้นมาเกือบจะครบแล้ว
Q : ถ้าลูกได้รับการจัดฟันเบื้องต้นตั้งแต่ช่วงฟันน้ำนม เวลาที่ฟันแท้ขึ้นยังต้องจัดฟันต่ออีกหรือไม่
A : ไม่จำเป็นเสมอไป บางครั้งการจัดฟันเบื้องต้นสามารถแก้ไขปัญหาที่น้อง ๆ มีอยู่ได้แล้ว อย่างไรก็ตามน้อง ๆ บางคนยังต้องรับการรักษาการจัดฟันในระยะต่อไปที่ฟันแท้ขึ้นจะครบแล้ว เพื่อเรียงฟันและขากรรไกรให้เหมาะสมต่อไป
Q : ตัวอย่างของการสบฟันผิดปกติในเด็กมีอะไรบ้าง
A : ตัวอย่างของการสบฟันผิดปกติที่พบได้ในเด็กที่มีฟันชุดผสม ได้แก่ ขากรรไกรบนแคบกว่าขากรรไกรล่าง ฟันหน้าล่างสบคร่อมฟันหน้าบน ฟันหน้าบนยื่นมาก การสูญเสียฟันน้ำนมก่อนกำหนด ช่องว่างไม่พอสำหรับการขึ้นของฟันแท้ เป็นต้น การแก้ไขการสบฟันผิดปกติในชุดฟันผสมนั้น มักจะใช้เครื่องมือแบบจัดฟันแบบถอดได้ที่แก้ไขการสบฟันผิดปกติเบื้องต้น เมื่อเด็กมีฟันแท้ขึ้นครบแล้ว (อายุเฉลี่ย 12 ปีขึ้นไป) จะได้รับการการักษาด้วยเครื่องมือจัดฟันชนิดติดแน่นต่อไป
อ้างอิง
- https://www3.aaoinfo.org/blog/parent-s-guide-post/understanding-early-check-ups/
